Pokharapatra National Daily

बंगलादेशमा निरंकुशताविरुद्ध विद्रोह

लगातार १५ वर्ष बंगलादेशमा शासन गरेकी शेख हसिना आफ्नो सरकार विरोधी आन्दोलनका कारण ज्यानै खतरामा परेपछि सोमबार देश छोडेर भागेकी छन् । सोमबार भारत पुगेकी उनी त्यहाँबाट अमेरिका जान खोजेकी थिइन्, अमेरिकाले भिसा दिन अस्वीकार गरेको छ ।उनी लन्डन जाने तयारी गरिरहेकी छन् ।हसिनाको बहिर्गमनको खुसीयालीमा बंगलादेशमा हर्षोल्लास भइरहेको छ । आइतबार भएको निकै ठूलो हिंसात्मक झडपमा करिब १०० जना मारिएपछि सोमबार आन्दोलन झन् चर्केको थियो । देशव्यापी कर्फ्यू जारी भए पनि त्यसको अवज्ञा गर्दै विद्यार्थीहरूको नेतृत्वमा भइरहेको आन्दोलन चर्किएपछि हसिना देशै छोड्ने अवस्थामा पुगिन् ।
१९८१ फेब्रुरुअरी १६ मा अवामी लिगको अध्यक्ष भएपछि उनी मे १७ मा बंगलादेश फर्किइन् । त्यतिबेला उनलाई हजारौँ समर्थकले स्वागत गरेका थिए । हसिनाका पिता रहमानले सन् १९७१ मा बंगलादेशलाई पाकिस्तानबाट स्वतन्त्र बनाउन नेतृत्वदायी भूमिका निर्वाह गरेका थिए । रहमानले बंगलादेशको स्वाभिमान र आत्मनिर्भरताको सपना बोकेका थिए । उनको हत्यापछि भने त्यही सपना बोकेर हसिना राजनीतिमा होमिएकी हुन् । १९८१ मा अवामी लिगको अध्यक्ष भएयता उनी राजनीतिमा सक्रिय थिइन् । सुरुआती दिनमा देशमा लोकतन्त्र स्थापनाका लागि संघर्ष गरिन् । निर्वासनबाट बंगलादेश फर्केपछि उनी बीएनपी नेतृ तथा पूर्वप्रधानमन्त्री खालिदा जियासँग जोडिइन् । दुई नेतृहरूको अगुवाइमा १९९० मा भएको आन्दोलनले बंगलादेशमा हुसेन मोहम्मद एर्सादको सैनिक शासनलाई विस्थापित गर्न सफल भएको थियो । लोकतन्त्र स्थापित भएपछिको आमचुनावमार्फत सन् १९९१ देखि जियाले पाँच वर्ष शासन सत्ता सम्हालिन् । यसबीचमा हसिना र जियाबीचको सम्बन्ध चिसियो । उनीहरूको सम्बन्ध चिसिएसँगै बंगलादेशको राजनीति अस्थिर बन्न पुग्यो । हसिना भने १९९६ मा पहिलोपटक प्रधानमन्त्री बनेकी थिइन् । त्यसको पाँच वर्षपछि भने उनी जियासँग पराजित भइन् । जसका कारण २००१ देखि २००६ सम्म पुनः जिया प्रधानमन्त्री भइन् । यसबीचमा दुई नेतृहरूबीचको सम्बन्ध थप बिग्रियो । उनीहरूबीचको द्वन्द्व राजनीतिक प्रतिस्पर्धामा मात्र सीमित नरही प्रतिशोधतर्फ अघि बढ्न थाल्यो ।
दुई नेतृबीचको राजनीतिक प्रतिशोधसँगैका विरोध प्रदर्शन, हिंसा र झडपहरूका कारण तोकिएको चुनाव हुन नसकेपछि सेनाले सत्ता हातमा लिएको थियो । पछि सेना प्रमुख जर्नेल मोहिन उद्दिन अहमदले अर्थशास्त्री फकरुद्दिन अहमदलाई प्रमुख सल्लाहकारका रूपमा कामचलाउ सरकारको नेतृत्वको जिम्मा दिएका थिए । अहमद नेतृत्वको सरकारले जियालाई भ्रष्टाचार र हसिनालाई जबर्जस्ती असुलीसम्बन्धी मुद्दा लगाएर जेल हालेको थियो । मुद्दा फिर्ता लिइएपछि हसिना २००८ को जुन र जिया सेप्टेम्बरमा रिहा भए । सोही वर्षको डिसेम्बर २९ मा भएको चुनाव अवामी लिगले भारी मतले जितेपछि हसिना प्रधानमन्त्री बनिन् । २००९ यता उनी लगातार सत्तामा थिइन् तर दुई नेतृबीचको द्वन्द्व भने झन् बल्झिँदै गएको थियो । ‘बेगम–युद्ध’ का नामले चर्चित हसिना र जियाबीचको द्वन्द्व बंगलादेशको राजनीतिमा हाबी छ । सँगै चार दशकभन्दा लामो समय लोकतन्त्रका लागि आफ्नो जीवन हत्केलामा राखेकी हसिनाको व्यवहार भने फेरिँदै गयो । पछिल्लो कार्यकालमा त हसिना लोकतन्त्रवादीबाट तानाशाहीको बाटोमा निरन्तर अघि बढेको भन्दै उनको थप आलोचना भइरहेको थियो । अझ भनौं, २०१४ यता त जियासहित विपक्षीहरूप्रति हसिनाको प्रतिशोधको पारो चढेको थियो ।
सन् २०१४ को जनवरीमा विपक्षी दलले अस्वीकार गरेको निर्वाचनमार्फत तेस्रो पटक प्रधानमन्त्रीमा निर्वाचित भएपछि उनको अन्तर्राष्ट्रियस्तरमा नै आलोचना भएको थियो । सन् २०१८ मा उनी चौथो कार्यकालका लागि प्रधानमन्त्रीमा निर्वाचित भएको चुनावमा पनि विपक्षीले धाँधली भएको आरोप लगाएका थिए । ती आरोपहरूको कुनै किसिमको प्रभाव हसिनामा भने परेन । गत पुसमा भएको संसदीय चुनाव पनि प्रमुख प्रतिपक्ष दल बंगलादेश नेसनलिस्ट पार्टी (बीएनपी) ले निस्पक्षताको प्रश्न उठाउँदै बहिष्कार गरेको थियो । विपक्षीले बहिष्कार गरेको चुनावको विश्वसनीयतालाई लिएर अन्तर्राष्ट्रिय जगतबाटै प्रश्न उठ्नु स्वाभाविक थियो । अघिल्लो चुनाव जस्तै यस पटक पनि हसिनाले विपक्षीको बहिष्कारका बीच चुनाव गराइन् । चुनावमा प्रधानमन्त्री हसिनाको बंगलादेश अवामी लिग विजयी भयो । चुनावबाट उनी पाँचौँ पटक (लगातार चौथोपटक) प्रधानमन्त्री बनेकी थिइन् ।
बंगलादेशको जातीय संसद् (राष्ट्रिय संसद्) मा ३५० सांसद हुन्छन् । गत पुसमा २९९ निर्वाचन क्षेत्रमा चुनाव भएको थियो । स्वतन्त्र उम्मेदवारको मृत्यु भएपछि नवगाउँ–२ को चुनाव स्थगित गरिएको थियो । बाँकी ५० सिट महिलाका लागि आरक्षित थिए । उक्त चुनावमा हसिनाको दल २२३ सिटमा विजयी भयो । अवामी लिगपछि भने स्वतन्त्र उम्मेदवारहरूले धेरै सिट जिते । ६१ क्षेत्रमा स्वतन्त्र उम्मेदवार विजयी भए । संसद्को प्रमुख प्रतिपक्षी जातीय पार्टी ११ सिटमा खुम्चियो । यसअघि २०१८ मा भएको चुनावमा अवामी लिग २५८ र जातीय पार्टी २७ सिटमा विजयी भएका थिए । चुनावमा ४० प्रतिशतभन्दा पनि कम मतदान भएको थियो । बीएनपीले धाँधलीपूर्ण चुनाव मानेन । चुनाव बहिष्कार गरेको बीएनपीले समस्या समाधानका लागि हसिनाको राजीनामा र तटस्थ निकायलाई नयाँ चुनाव गराउने जिम्मा दिनुपर्ने माग गर्दै आएको थियो । हसिनाले भने उक्त माग अस्वीकार गर्दै आएकी थिइन् । त्यसका साथै प्रतिपक्षले सरकारविरोधी प्रदर्शनका लागि उक्साएको हसिनाको आरोप थियो । त्यसपछि चर्केको आन्दोलनमा सोमबारसम्म तीन सय जना मारिएका थिए । विपक्षी माथि निरंकुश र प्रतिशोध र इन्टरनेट बन्द गरेर आन्दोलन दमन गर्न खोज्दा आरक्षण विरुद्ध शुरु भएको आन्दोलन चर्किदा हसिनाको नराम्रो पतन भएको छ । सेनाको समर्थनमा अन्तरिम सरकार बन्ने भएको छ । एकजनाको निरंकुशता विरुद्ध विद्रोह गर्दा अर्को नियन्त्रित शासन भोग्ने अवस्था आउने हो कि भन्नेबारे सोच्नुपर्छ ।

प्रतिकृया दिनुहोस्

छठ पर्वको शुभकामना

नेपाल र भारतमा मनाइने चाडपर्व मध्ये तराई मधेश मिथिलाञ्चलमा मनाउने छठ पर्वको महत्त्व बढेर गएको छ । छठ पर्व मानिसमा भएको दुःख रोगभोक जस्ता समस्याहरुलाई...

दीपावलीको शुभकामना

नेपालीहरुको ठूलो चाड दीपावली (तिहार) शुरु भएको छ । नेपालमा तिहार हिन्दु मात्र होइन धेरैजसो नेपालीले मनाउने गर्दछन । तिहारमा सन्देशबाहक काग, घरको रक्षक कुकुरका...

बडा दशैंको शुभकामना

नेपाली हिन्दुहरुको महान चाड वडा दशैंले सबै नेपालहरुलाई छोइसकेको छ । आश्विन शुक्ल प्रतिपदाको दिनदेखि नौ दिनसम्म शक्तिपिठहरुमा दुर्गा भगवतीको पूजा आरधना गरिन्छ । दशैंलाई...

संविधान जीवन्त राख्न संशोधन गर

नेपालको संविधान जारी भएको नौ वर्ष पुरा भएको छ । संविधान कार्यान्वयन जाँदा असन्तुष्टिका स्वर पनि बढ्दै गएका छन् । संविधान जारी गर्दा असन्तुष्ट दलहरु...

साक्षरता अभियान प्रभावकारी बनाऊ

अन्तर्राष्ट्रिय साक्षरता दिवस ‘बहुभाषिक शिक्षाको प्रवर्धन ः पारस्परिक समझदारी र शान्तिका लागि साक्षरता’ नाराका साथ मनाइएको छ । ५८ औं साक्षरता दिवस मनाईरहँदा अझै पनि...

व्यावसायिक हुन नसकेको निजामती

२०१३ साल भदौ २२ गते निजामती सेवा ऐन जारी भएको दिनको अवसर पारेर हरेक वर्ष भदौ २२ गतेलाई निजामती सेवा दिवसको रुपमा मनाउने गरिएको हो...